Cykl prawny: Drażliwe tematy cz.1

…czyli pytania do prawnika na temat danych wrażliwych. Swoją wiedzą dzieli się z nami ponownie radca prawny Sylwester Kasprzewski.

W dobie dzisiejszego rozwoju, marketingu internetowego nasze dane osobowe stanowią bardzo cenną informację dla wszelkiego rodzaju firm – w końcu każda z nich pragnie zbudować jak największą bazę klientów. Obecnie mamy do czynienia z wieloma sposobami ich pozyskiwania, poczynając od zapisania się do newslettera na stronie internetowej, w celu otrzymywania bieżących informacji np. o nowych ofertach wydruku zdjęć z wakacji, kończąc na uśmiechniętych, długowłosych hostessach, które w centrum handlowym zachęcają nas do wypełnienia formularzy, które umożliwią nam wylosowanie nagrody w postaci nowego samochodu. 

Z danymi mamy także do czynienia w gabinecie stomatologicznym. W tym przypadku, sytuacja jest o tyle poważniejsza, że są to tzw. dane wrażliwe, czyli m.in. stan zdrowia, nałogi, a nawet informacje na temat życia seksualnego naszego pacjenta. Z kolei dane osobowe pacjenta to informacje takie jak imię oraz nazwisko czy też e-mail lub PESEL, pozwalające na zidentyfikowanie konkretnej osoby. Kolejnym istotnym pojęciem jest administrator danych, czyli osoba, która pozyskuje, przechowuje, utrwala oraz udostępnia, a konsolidując te czynności: przetwarza dane pacjenta.

Aleksandra Simińska: Powszechnie wiadomo, że lekarz dentysta jest objęty tajemnicą lekarską. Załóżmy hipotetycznie, że zdradza on np. dane osobowe pacjenta (imię, nazwisko, nr telefonu), który miał podobny przypadek nowotworu dna jamy ustnej, innemu pacjentowi, by ten mógł się skontaktować. Co grozi lekarzowi od strony prawnej?

r. pr. Sylwester Kasprzewski: W tej sprawie mamy dwie rzeczy, które trzeba uwzględnić…

AS: Jakie?

SK: Nie tylko tajemnicę lekarską, ale również obowiązki z zakresu ochrony danych osobowych pacjentów. Obowiązki ochrony danych wrażliwych, a przecież takimi są dane osobowe pacjenta, krzyżują się w wypadku zawodu lekarza dentysty i nie powinno być wątpliwości, że stomatologom nie wolno takich informacji ujawniać.
Dokumentacja medyczna zawiera dane osobowe pacjenta, w tym dane o jego stanie zdrowia, które podlegają tej szczególnej ochronie prawnej. Przetwarzanie tych danych, w tym także ich udostępnianie, może mieć miejsce tylko za zgodą tego pacjenta. Przenosząc to do opisanej sytuacji – lekarz dentysta nie może przekazać danych osobowych jednego pacjenta innemu pacjentowi. Argumentów przeciwko takiemu przekazywaniu jest wiele.

AS: Proszę wskazać kilka z nich…

SK: Po pierwsze, lekarz dentysta prowadzący swoją praktykę, ewentualnie podmiot leczniczy, jest administratorem danych osobowych pacjenta i może je udostępniać wyłącznie po uprzedniej zgodzie pacjenta. Obowiązki związane z administrowaniem danych osobowych obciążają każdy podmiot je gromadzący.
Po drugie, jeszcze szerszy zakres ochrony daje pacjentowi ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, zobowiązująca lekarza dentystę do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, pozyskiwanych w związku z wykonywaniem zawodu. Pacjent może wyrazić zgodę na ujawnienie takich danych, ale musi to być poprzedzone poinformowaniem go o ewentualnych negatywnych skutkach towarzyszących ujawnianiu takich informacji.

AS: A jak powinna wyglądać taka zgoda?

SK: Zgoda może być wyrażona w dowolnej formie, jednakże dla bezpieczeństwa stomatologa taką zgodę starałbym się uzyskać w formie pisemnej. W treści zgody powinno być wskazane, jakie informacje mogą zostać ujawnione. Wykluczy to w przyszłości ewentualne spory w tym zakresie i uchroni lekarza dentystę przed zarzutami pacjenta.

Oprac. Aleksandra Simińska, Sylwester Kasprzewski